De linkse rebellengroepering in Colombia, het Nationale Bevrijdingsleger (ELN), zegt geen deel uit te maken van een door de president aangekondigd staakt-het-vuren met de regering.
Volgens het ELN is het staakt-het-vuren slechts een voorstel van de Colombiaanse regering, dat besproken zal worden bij vredesonderhandelingen. In december vond de eerste ronde van die onderhandelingen plaats.
“De ELN-delegatie heeft met de regering van president Gustavo Petro geen enkel voorstel voor een bilateraal staakt-het-vuren besproken, dus er is nog steeds geen akkoord over deze kwestie”, aldus de verklaring, gepubliceerd op sociale netwerken, en ondertekend door het “centrale commando” van de rebellengroep.
Op oudejaarsavond berichtte president Gustavo Petro op Twitter dat vijf van de illegale gewapende groepen van het land hadden ingestemd met een staakt-het-vuren van zes maanden. “Totale vrede zal werkelijkheid worden”, schreef Petro, in navolging van zijn beloften om een einde te maken aan het tientallen jaren durende gewapende conflict in het land.
Maar dinsdag gaf het ELN een verklaring uit waarin het de beweringen dat het had ingestemd met het staakt-het-vuren ontkende. De groep noemde het staakt-het-vuren in plaats daarvan “een voorstel dat moet worden onderzocht”.
“We hebben er bij verschillende gelegenheden op gewezen dat het ELN alleen voldoet aan wat er besproken en afgesproken is aan de onderhandelingstafel waaraan we deelnemen”, aldus het persbericht. “Een eenzijdig regeringsbesluit kan niet als overeenkomst worden aanvaard.”
Het ELN en regeringsvertegenwoordigers kwamen in november in Venezuela bijeen om te proberen het conflict te beëindigen. Landen als Brazilië, Chili, Mexico, Cuba en Noorwegen waren ook uitgenodigd om deel te nemen als “garanten”, om toezicht te houden op de gesprekken en ervoor te zorgen dat eventuele toezeggingen worden nagekomen.
Hoewel de hervatte vredesbesprekingen tot nu toe blijkbaar niet hebben geleid tot een staakt-het-vuren, zeiden zowel de groep als de Colombiaanse regering in een gezamenlijke verklaring dat de eerste onderhandelingsronde in december “met succes was afgesloten”.
Een van de bereikte overeenkomsten was een pact om de inheemse gemeenschap van Embera in staat te stellen terug te keren naar haar land in het westen van Colombia nadat ze door gevechten ontheemd waren geraakt. Het ELN en de regering zijn het ook eens geworden over een vierpuntenovereenkomst, waaronder een erkenning van het geweld en een oproep tot noodhulp aan de provincies Choco en Valle del Cauca.
Deze maand begint in Mexico een nieuwe ronde van vredesbesprekingen.
Na de vredesbesprekingen van december deelde het ELN op sociale media dat het eenzijdig een tijdelijk staakt -het-vuren zou afkondigen van 24 december tot 2 januari. Maar het ELN zei wel dat het zichzelf zou verdedigen als het werd aangevallen.
De aankondiging van de Colombiaanse president op oudejaarsavond zei dat er vanaf zondag een nog breder staakt-het-vuren in werking is getreden. Dat staakt-het-vuren zou niet alleen betrekking hebben op de ELN, maar ook op vier andere gewapende groepen: Segunda Marquetalia, Estado Mayor Central, las Autodefensas Gaitanistas de Colombia (AGC) en las Autodefensas de la Sierra Nevada (ACSN)
Petro zei dat het staakt-het-vuren tot 30 juni zou hebben geduurd en een “nationaal en internationaal verificatiemechanisme” zou hebben omvat om ervoor te zorgen dat de voorwaarden werden nageleefd. “Dit is een gewaagde daad. Het bilaterale staakt-het-vuren verplicht de gewapende organisaties en de staat om het te respecteren”, schreef Petro op Twitter.
Petro’s aankondiging werd door de Verenigde Naties geprezen als een “doorbraak”. VN-secretaris-generaal Antonio Guterres zei dat de ontwikkeling “hernieuwde hoop op alomvattende vrede brengt” in 2023.
Het kantoor van Petro heeft geen onmiddellijk commentaar gegeven in de nasleep van de ontkenning door de ELN dat het staakt-het-vuren bestaat, maar het zei dat de president overleg zou plegen met de hoge vredescommissaris van Colombia en functionarissen van de ministeries van Binnenlandse Zaken en Nationale Defensie.
Pablo Beltran, een van de hoofdonderhandelaars voor de ELN, had in december gezegd dat hij hoopt dat er een staakt-het-vuren kan worden bereikt tijdens de komende onderhandelingen in Mexico. “Zodra we hebben afgerond wat gepland is, zullen we in staat zijn om het bilaterale staakt-het-vuren-voorstel te bespreken”, zei de ELN dinsdag, verwijzend naar de vredesbesprekingen in Mexico.
In een persconferentie, als reactie op de verklaring van het ELN, nodigde de minister van Defensie, Prada, de rebellen uit om een wapenstilstand aan te kondigen om de vijandelijkheden tegen de bevolking op te schorten: “Gezien de door het ELN geuite wil tot vrede en terwijl het bilaterale protocol voor een staakt-het-vuren aan de dialoogtafel wordt bestudeerd, verzoeken wij deze organisatie een controleerbaar bestand af te kondigen als antwoord op de dwingende oproep van de gemeenschappen van etnische groepen en boeren om het bilaterale staakt-het-vuren en de geweldloosheid in hun gebieden te handhaven,” aldus Prada.
